دنیای امروز بدون سرویس‌های ابری تقریباً غیرقابل تصور شده است. از استارتاپ‌های کوچک گرفته تا غول‌های تکنولوژی، همه به نوعی از فضای ابری استفاده می‌کنند. یکی از معروف‌ترین و قدرتمندترین این پلتفرم‌ها، Google Cloud Platform یا همان GCP است.

شاید تا به حال اسم سرویس ابری آمازون (AWS) یا مایکروسافت آژور (Azure) را شنیده باشید، اما سرویس ابری گوگل با ویژگی‌های خاص خودش به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها تبدیل شده است. در این مقاله از بلاگ نِکس زون قصد داریم به صورت کاملاً کاربردی و جامع به آموزش Google Cloud Platform بپردازیم و شما را با بخش‌های مختلف این سرویس فوق‌العاده آشنا کنیم.

Google Cloud Platform چیست؟

Google Cloud Platform یا به اختصار GCP، مجموعه‌ای از سرویس‌های ابری است که توسط گوگل ارائه می‌شود. این سرویس به کاربران کمک می‌کند تا بدون نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد در زیرساخت‌های فیزیکی، پروژه‌های خود را در فضای ابری مدیریت و اجرا کنند.

مزایای استفاده از Google Cloud Platform

• مقیاس‌پذیری بسیار بالا
• امنیت پیشرفته
• سرعت و پایداری بالا
• ابزارهای قدرتمند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
• ادغام ساده با سایر محصولات گوگل

بخش‌های اصلی Google Cloud Platform

در ادامه به معرفی مهم‌ترین سرویس‌ها و بخش‌های GCP می‌پردازیم. هدف ما در این بخش این است که شما با ساختار کلی این پلتفرم آشنا شوید و بدانید هر بخش چه کاربردی دارد.

1. Compute (محاسبات ابری)

این بخش مخصوص راه‌اندازی و اجرای برنامه‌ها و ماشین‌های مجازی است.

سرویس‌های مهم:

• Compute Engine: راه‌اندازی ماشین مجازی
• App Engine: اجرای اپلیکیشن‌ها بدون مدیریت سرور
• Cloud Functions: اجرای کدهای کوچک به صورت event-based
• Kubernetes Engine: مدیریت کانتینرها با Kubernetes

2. Storage (فضای ذخیره‌سازی)

بخش ذخیره‌سازی داده‌ها یکی از حیاتی‌ترین قسمت‌های هر پلتفرم ابری است.

سرویس‌های مهم:

• Cloud Storage: فضای ذخیره‌سازی فایل‌ها
• Cloud SQL: دیتابیس‌های relation-based
• Cloud Spanner: دیتابیس جهانی و مقیاس‌پذیر
• BigQuery: تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ

3. Networking (شبکه و ارتباطات)

این بخش برای مدیریت ارتباط بین سرورها، کاربران و سرویس‌ها استفاده می‌شود.

سرویس‌های مهم:

• Virtual Private Cloud (VPC): شبکه خصوصی در فضای ابری
• Cloud Load Balancing: توزیع ترافیک بهینه
• Cloud CDN: افزایش سرعت دسترسی کاربران
• Cloud DNS: مدیریت دامنه‌ها

4. Big Data & Analytics (داده‌های بزرگ و تحلیل)

اگر با حجم زیادی از دیتا سروکار دارید، این بخش به شما کمک می‌کند.

سرویس‌های مهم:

• BigQuery: تحلیل سریع داده‌های بزرگ
• Dataflow: پردازش داده‌ها
• Dataproc: سرویس Hadoop و Spark
• Pub/Sub: پیام‌رسانی بین سرویس‌ها

5. AI & Machine Learning (هوش مصنوعی و یادگیری ماشین)

یکی از بخش‌های جذاب GCP، ابزارهای قدرتمند برای AI و ML است.

سرویس‌های مهم:

• Vertex AI: پلتفرم یکپارچه برای یادگیری ماشین
• AI Platform: ساخت، آموزش و انتشار مدل‌های AI
• AutoML: ساخت مدل‌های AI بدون نیاز به دانش برنامه‌نویسی عمیق

6. Identity & Security (هویت و امنیت)

حفظ امنیت کاربران و داده‌ها از اولویت‌های اصلی GCP است.

سرویس‌های مهم:

• Cloud Identity: مدیریت هویت و دسترسی
• IAM (Identity and Access Management): مدیریت سطح دسترسی کاربران
• Cloud Security Command Center: مانیتورینگ امنیتی
• Cloud Armor: محافظت از اپلیکیشن در برابر حملات

7. Developer Tools (ابزارهای توسعه‌دهنده)

گوگل ابزارهای متنوعی برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده است.

سرویس‌های مهم:

• Cloud SDK: ابزار خط فرمان برای مدیریت GCP
• Cloud Shell: محیط توسعه آنلاین
• Cloud Source Repositories: مخزن Git اختصاصی
• Cloud Build: سیستم CI/CD برای build و deploy پروژه‌ها

8. Management Tools (ابزارهای مدیریت)

برای مانیتورینگ و مدیریت منابع ابری به این ابزارها نیاز دارید.

سرویس‌های مهم:

• Cloud Monitoring: نظارت بر منابع
• Cloud Logging: ثبت و مشاهده لاگ‌ها
• Cloud Trace: بررسی عملکرد اپلیکیشن‌ها
• Cloud Deployment Manager: مدیریت deployment زیرساخت‌ها

9. API Management (مدیریت API)

سرویس‌های مدیریت و کنترل APIها در GCP به کمک شما می‌آیند.

سرویس‌های مهم:

• Apigee API Platform: مدیریت چرخه عمر API
• Cloud Endpoints: مدیریت و مانیتور APIهای اختصاصی
• API Gateway: کنترل دسترسی و مدیریت APIها

10. Internet of Things (IoT)

برای ساخت پروژه‌های مرتبط با اینترنت اشیا (IoT) هم ابزارهایی ارائه شده است.

سرویس‌های مهم:

• IoT Core: مدیریت دستگاه‌های IoT
• Pub/Sub: ارسال و دریافت داده‌ها بین دستگاه‌ها
• BigQuery: تحلیل داده‌های IoT

بخش Compute در Google Cloud Platform

1. Compute Engine چیست و چه کاربردی دارد؟

Compute Engine یکی از پرکاربردترین سرویس‌های GCP است که به شما اجازه می‌دهد ماشین‌های مجازی (VM) با مشخصات دلخواه خودتون ایجاد کنید.

کاربردها:

• راه‌اندازی سرورهای اختصاصی
• اجرای اپلیکیشن‌های سنگین
• ساخت محیط توسعه و تست
• میزبانی وب‌سایت یا اپلیکیشن

ویژگی‌های مهم:

• پرداخت به ازای میزان استفاده
• امکان انتخاب از بین انواع CPU و GPU
• مقیاس‌پذیری بالا
• امنیت پیشرفته

2. App Engine چیست؟

اگر نمی‌خواهید درگیر مدیریت سرور شوید، App Engine گزینه ایده‌آلی است.

کاربردها:

• اجرای اپلیکیشن بدون نیاز به مدیریت زیرساخت
• مناسب برای اپلیکیشن‌های وب و موبایل
• پشتیبانی از چند زبان برنامه‌نویسی (Python، Node.js، Java و…)

ویژگی‌ها:

• Auto Scaling (افزایش یا کاهش منابع به‌صورت خودکار)
• امنیت داخلی
• توسعه سریع‌تر
• مناسب استارتاپ‌ها و MVPها

3. Cloud Functions چیست؟

اجرای کد بدون نیاز به سرور!

کاربردها:

• پردازش event-based
• ساخت API ساده
• Automation (خودکارسازی وظایف)

ویژگی‌ها:

• مقیاس‌پذیری خودکار
• هزینه بر اساس تعداد اجرای تابع
• مناسب پروژه‌های کوچک و متوسط

بخش Storage در Google Cloud Platform

1. Cloud Storage چیست؟

سرویسی برای ذخیره و مدیریت فایل‌ها در فضای ابری.

کاربردها:

• نگهداری فایل‌های وب‌سایت
• ذخیره داده‌های اپلیکیشن
• بکاپ گیری

ویژگی‌ها:

• ذخیره‌سازی ارزان و سریع
• انواع کلاس‌های ذخیره‌سازی (Standard، Nearline، Coldline)
• امنیت بالا
• قابلیت اشتراک‌گذاری ساده

2. Cloud SQL چیست؟

دیتابیس relation-based مدیریت شده توسط گوگل.

کاربردها:

• ساخت دیتابیس MySQL، PostgreSQL و SQL Server
• مناسب اپلیکیشن‌های وب
• راه‌اندازی سریع دیتابیس بدون دردسر

ویژگی‌ها:

• پشتیبان‌گیری خودکار
• امنیت داخلی
• قابلیت مقیاس‌پذیری ساده

3. BigQuery چیست؟

سرویس تحلیلی داده‌های بزرگ.

کاربردها:

• تحلیل داده‌های سنگین
• ساخت گزارش‌های دقیق
• ذخیره و مدیریت دیتاست‌های بزرگ

ویژگی‌ها:

• سرعت بسیار بالا در پردازش
• هزینه بر اساس حجم داده پردازش شده
• اتصال ساده به ابزارهای BI

بخش Networking در Google Cloud Platform

1. Virtual Private Cloud (VPC)

ایجاد شبکه خصوصی در فضای ابری.

کاربردها:

• تفکیک شبکه‌های مختلف
• ایجاد امنیت بیشتر
• مدیریت بهتر منابع

ویژگی‌ها:

• Subnet و Firewall سفارشی
• IP داخلی و خارجی
• اتصال VPN

2. Cloud Load Balancing

توزیع بهینه ترافیک کاربران بین سرورها.

کاربردها:

• افزایش سرعت و عملکرد سایت
• جلوگیری از فشار زیاد روی یک سرور
• بهبود تجربه کاربری

3. Cloud CDN

افزایش سرعت لود محتوا با استفاده از cache در سراسر جهان.

کاربردها:

• بهبود سئو سایت
• افزایش سرعت بارگذاری سایت
• کاهش فشار روی سرور اصلی

بخش AI & Machine Learning در Google Cloud Platform

1. Vertex AI چیست؟

پلتفرم یکپارچه برای ساخت و انتشار مدل‌های یادگیری ماشین.

کاربردها:

• آموزش مدل‌های AI
• ساخت مدل‌های شخصی‌سازی شده
• انتشار مدل در محیط واقعی

2. AutoML چیست؟

سرویس ساخت مدل هوش مصنوعی بدون نیاز به دانش تخصصی.

کاربردها:

• دسته‌بندی تصاویر
• تحلیل متن
• پیش‌بینی رفتار کاربران

3. AI APIs

سرویس‌های آماده AI گوگل.

مثال‌ها:

• Vision API (تشخیص اشیاء در تصویر)
• Natural Language API (تحلیل متن)
• Translation API (ترجمه متن)
• Speech-to-Text API (تبدیل گفتار به نوشتار)

بخش Management Tools در Google Cloud Platform

1. Cloud Monitoring

مانیتورینگ سرویس‌ها و زیرساخت‌ها.

2. Cloud Logging

ثبت و مشاهده لاگ‌ها.

3. Cloud Trace

تحلیل عملکرد اپلیکیشن و پیدا کردن bottleneck ها.

بخش Security در Google Cloud Platform

در فضای ابری، امنیت یکی از مهم‌ترین موضوعاتیه که نباید نادیده گرفته بشه. GCP ابزارها و سرویس‌های مختلفی برای افزایش امنیت اطلاعات، مدیریت کاربران و کنترل دسترسی‌ها ارائه می‌ده.

1. Identity and Access Management (IAM)

IAM یکی از اصلی‌ترین سرویس‌های امنیتی GCP است که به شما اجازه می‌دهد تعیین کنید چه کاربری، به چه منابعی، با چه سطح دسترسی‌ای دسترسی داشته باشد.

کاربردها:

• مدیریت سطح دسترسی کاربران
• افزایش امنیت پروژه‌ها
• تعیین نقش‌ها و سطوح دسترسی

ویژگی‌ها:

• Role-Based Access Control (RBAC)
• تعریف Policy های مختلف
• امنیت پیشرفته و کنترل‌پذیر

2. Cloud Identity

سرویسی برای مدیریت کاربران و گروه‌های سازمانی.

کاربردها:

• مدیریت لاگین و احراز هویت کاربران
• کنترل ورود امن (SSO و MFA)
• مدیریت کاربران از طریق Google Workspace

3. Security Command Center

یک داشبورد جامع برای مانیتورینگ امنیت سرویس‌های شما در GCP.

کاربردها:

• شناسایی تهدیدها
• آنالیز آسیب‌پذیری‌ها
• بررسی وضعیت امنیت منابع

بخش Developer Tools در Google Cloud Platform

GCP امکانات فوق‌العاده‌ای برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده تا بتونن سریع‌تر و راحت‌تر اپلیکیشن‌هاشون رو توسعه و دیپلوی کنن.

1. Cloud SDK

مجموعه ابزار خط فرمان برای کار با سرویس‌های GCP.

کاربردها:

• مدیریت پروژه‌ها از ترمینال
• اجرای دستورات مدیریت منابع
• اتوماسیون وظایف

2. Cloud Shell

یک محیط توسعه آنلاین که درون خود GCP تعبیه شده است.

کاربردها:

• اجرای دستورات در فضای ابری
• مدیریت منابع GCP بدون نیاز به نصب ابزار روی سیستم
• داشتن دسترسی سریع به Terminal

3. Cloud Source Repositories

سرویس Git خصوصی گوگل برای مدیریت سورس کد پروژه‌ها.

کاربردها:

• نگهداری سورس کد در فضای ابری
• اتصال به ابزارهای CI/CD
• مدیریت نسخه‌ها و تغییرات

بخش API Management در Google Cloud Platform

استفاده از API‌ها بخش جدایی‌ناپذیر از توسعه اپلیکیشن‌های مدرن است. گوگل ابزارهای بسیار کاربردی برای مدیریت و انتشار API در اختیار کاربران قرار داده است.

1. Apigee API Platform

پلتفرم قدرتمند برای مدیریت، امنیت و مانیتورینگ API ها.

کاربردها:

• انتشار API برای مشتریان
• کنترل دسترسی به API
• پایش میزان مصرف API

2. API Gateway

سرویسی سبک‌تر نسبت به Apigee برای ساخت و مدیریت API.

کاربردها:

• ساخت API ساده و سریع
• اتصال به Cloud Functions یا Cloud Run
• امنیت داخلی و Authentication

بخش DevOps در Google Cloud Platform

GCP ابزارهای DevOps زیادی داره که به تیم‌ها کمک می‌کنه فرایندهای توسعه، تست و دیپلوی محصولات خودشون رو بهینه کنن.

1. Cloud Build

سرویس ساخت و اجرای Pipeline برای Continuous Integration و Continuous Delivery (CI/CD).

کاربردها:

• Build کردن کدها به‌صورت خودکار
• تست و دیپلوی اپلیکیشن
• اتصال به GitHub یا GitLab

2. Artifact Registry

مخزن مدیریت پکیج‌ها و Docker Imageها.

کاربردها:

• نگهداری پکیج‌های اختصاصی
• مدیریت Container Images
• اتصال به Kubernetes

3. Cloud Deploy

سرویس جدید گوگل برای مدیریت فرایند Deployment.

کاربردها:

• تعریف مراحل Deploy
• مدیریت نسخه‌های مختلف اپلیکیشن
• مشاهده وضعیت Deployها

بخش Container & Kubernetes در Google Cloud Platform

استفاده از Containerها و Kubernetes امروزه بسیار پرکاربرد شده و GCP در این زمینه ابزارهای قدرتمندی ارائه می‌دهد.

1. Google Kubernetes Engine (GKE)

پلتفرم مدیریت Kubernetes به‌صورت کاملاً مدیریت‌شده توسط گوگل.

کاربردها:

• اجرای اپلیکیشن‌های Containerized
• مدیریت خودکار Clusterها
• مقیاس‌پذیری و بهینه‌سازی منابع

2. Cloud Run

اجرای Container بدون نیاز به مدیریت سرور یا Kubernetes.

کاربردها:

• اجرای اپلیکیشن‌های سبک
• مقیاس‌پذیری خودکار
• مناسب اپلیکیشن‌های Event-Based

3. Container Registry

مخزن ذخیره‌سازی و مدیریت Container Images.

کاربردها:

• نگهداری Imageها به‌صورت خصوصی
• اتصال ساده به GKE و Cloud Run
• مدیریت نسخه‌ها

بخش Data & Analytics در Google Cloud Platform

اگر با داده‌ها سروکار داری، سرویس‌های تحلیلی GCP می‌تونن بهت کمک کنن تا داده‌هات رو به بینش‌های ارزشمند تبدیل کنی.

1. BigQuery

یک سرویس Data Warehouse ابری قدرتمند برای تحلیل سریع داده‌های حجیم.

کاربردها:

• اجرای Query های پیشرفته روی دیتاست‌های بزرگ
• تحلیل بلادرنگ داده‌ها
• ذخیره‌سازی و پردازش مقرون‌به‌صرفه داده‌ها

2. Dataproc

پلتفرم مدیریت سرویس‌های Big Data مثل Hadoop و Spark روی فضای ابری.

کاربردها:

• پردازش و آنالیز حجم بالای داده
• اجرای Jobهای Spark یا Hive
• مدیریت آسان Clusterها

3. Dataflow

سرویسی برای پردازش داده‌های Stream و Batch به‌صورت Real-time.

کاربردها:

• پردازش بلادرنگ دیتا
• ساخت Pipeline های داده
• تجزیه‌وتحلیل سریع دیتا

بخش Artificial Intelligence و Machine Learning در Google Cloud Platform

GCP ابزارهای بسیار قدرتمندی برای توسعه و پیاده‌سازی پروژه‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین ارائه می‌دهد.

1. Vertex AI

پلتفرم کامل برای ساخت، آموزش، دیپلوی و مدیریت مدل‌های ML.

کاربردها:

• آموزش مدل‌های Machine Learning
• مدیریت خودکار مدل‌ها
• اجرای مدل‌ها در مقیاس بزرگ

2. AI Platform

سرویس قدیمی‌تر برای کار با ML که حالا در Vertex AI ادغام شده.

کاربردها:

• ساخت و آموزش مدل‌ها
• استقرار مدل‌های هوش مصنوعی
• اجرای APIهای مبتنی بر AI

3. AI APIs گوگل

گوگل سرویس‌های آماده AI برای استفاده سریع‌تر هم دارد:

• Vision AI (تحلیل تصاویر)
• Natural Language AI (تحلیل متن)
• Translation AI (ترجمه متون)
• Speech-to-Text و Text-to-Speech (تبدیل صوت و متن)

بخش Monitoring و Logging در Google Cloud Platform

برای کنترل و مانیتورینگ منابع و سرویس‌ها، GCP ابزارهای اختصاصی دارد تا راحت‌تر وضعیت منابع‌تان را بررسی کنید.

1. Cloud Monitoring

داشبورد مانیتورینگ سرویس‌های GCP.

کاربردها:

• بررسی سلامت سیستم‌ها
• مانیتورینگ منابع ابری و اپلیکیشن‌ها
• ارسال Alert در مواقع حساس

2. Cloud Logging

جمع‌آوری، ذخیره و آنالیز Logها.

کاربردها:

• مشاهده لاگ سرویس‌ها
• تحلیل رفتار سیستم‌ها
• Debug راحت‌تر اپلیکیشن‌ها

3. Error Reporting

ابزاری برای مشاهده خطاهای اپلیکیشن به‌صورت متمرکز.

کاربردها:

• تشخیص خطاها
• اولویت‌بندی مشکلات
• هشداردهی سریع

بخش Billing و مدیریت هزینه‌ها در Google Cloud Platform

یکی از نکات مهم در کار با سرویس‌های ابری، مدیریت درست هزینه‌هاست. GCP ابزارهایی کاربردی در این زمینه ارائه می‌دهد.

1. Cloud Billing

مرکز مدیریت صورتحساب و هزینه‌های استفاده از سرویس‌ها.

کاربردها:

• مشاهده هزینه‌های سرویس‌ها
• گزارش‌گیری دقیق مالی
• تعیین بودجه و هشدار هزینه‌ها

2. Billing Reports & Budgets

ابزار گزارش‌گیری و تعریف محدودیت‌های هزینه.

کاربردها:

• تعیین Budget برای هر پروژه
• دریافت هشدار هنگام رسیدن به سقف بودجه
• مشاهده گراف هزینه‌ها به تفکیک سرویس

جمع‌بندی نهایی آموزش Google Cloud Platform

در این مقاله جامع سعی کردیم یک راهنمای کامل برای آشنایی اولیه با Google Cloud Platform ارائه کنیم. در این مسیر با مهم‌ترین سرویس‌ها و بخش‌های این پلتفرم قدرتمند آشنا شدیم:

بخش‌ها	سرویس‌های مهم
Compute	Compute Engine، App Engine، Cloud Functions
Storage	Cloud Storage، Firestore، Cloud SQL
Security	IAM، Cloud Identity، Security Command Center
Developer Tools	Cloud SDK، Cloud Shell، Source Repositories
API Management	Apigee، API Gateway
DevOps	Cloud Build، Artifact Registry، Cloud Deploy
Containers	Kubernetes Engine، Cloud Run، Container Registry
Data & Analytics	BigQuery، Dataproc، Dataflow
AI & ML	Vertex AI، AI APIs
Monitoring	Cloud Monitoring، Cloud Logging، Error Reporting
Billing	Cloud Billing، Billing Reports

Google Cloud Platform یک دنیای فوق‌العاده از ابزارها و سرویس‌های متنوع است که برای هر نیاز کسب‌وکار یا توسعه‌دهنده‌ای راه‌حلی دارد. آشنایی با این سرویس‌ها اولین قدم برای ورود به دنیای ابری گوگل است.

اگر قصد دارید وارد دنیای Google Cloud Platform بشید و به دنبال مشاوره یا آموزش تخصصی‌تر هستید، می‌تونید با تیم نکس زون در ارتباط باشید تا در این مسیر همراه شما باشیم.